تهران- ایرنا- مشاور برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی معاونت امور هنری، گفت: سند ملی موسیقی گامی مهم در جهت رسیدن به اسناد بالادستی در حوزه موسیقی است.
به گزارش گروه فرهنگی ایرنا: در پنجمین شب از نشست‌های بخش پژوهش سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر، «سند ملی موسیقی و الزامات آن» با مشاور برنامه ریزی و نظارت راهبردی معاونت امور هنری وزارت ارشاد (یكشنبه 3 اسفند) بررسی شد.
سیدامین مویدی اصفهانی مشاور برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی معاونت امور هنری در ابتدای این گفت‌وگو در رابطه با اهمیت تدوین سند ملی موسیقی گفت: درباره برنامه راهبردی مدیریت كلان فرهنگ و هنر یك سند بالادستی به نام نقشه مهندسی فرهنگی كشور داریم كه در سال 1392 تدوین و در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده است. آن سند درخصوص راهبردهای كلی حوزه فرهنگ از خانواده تا هنر است راهبرد شماره 9 این سند به طور اختصاصی در مورد هنر تدوین شده است و عبارتند از تبیین و ترویج و نهادینه سازی هنر متعهد، تعالی بخش، شوق آفرین و استكبار ستیز و تعمیق درك زیباشناسانه عمومی و بهره گیری از ظرفیت هنر در تحكیم فرهنگ اسلامی ایرانی و گفتمان انقلاب اسلامی مبتنی بر بیانات حضرت امام خمینی و مقام معظم رهبری كه شامل ده راهبرد ملی و بیست اقدام ملی از جمله تدوین اسناد موسیقی و هنرهای تجسمی و مد ولباس است كه تدوین آن با رعایت چارچوب تدوین سند و اركان و ساختار مصوب و طبق ابلاغیه معاون محترم رییس جمهور به عنوان رییس ستاد هماهنگی و راهبری اجرای سند مهندسی فرهنگی كشور بر عهده معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
سند ملی موسیقی اعمال سلیقه‌ها را به حداقل می‌رساند
مویدی ادامه داد: آیین‌نامه‌هایی برای صدور مجوز در مقاطع مختلف در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به طور مشخص اداره كل موسیقی وجود داشته ولی این آیین‌نامه‌ها براساس اسناد بالادستی نبوده است. در بعضی از هنرها یك سند بالادستی راهبردی داریم كه مجوزها و قوانین براساس آن سند راهبردی تدوین می‌شود ولی در حوزه موسیقی چنین چیزی وجود ندارد. بنابراین یك مدیركل می‌تواند به سلیقه خودش در خصوص تعداد و روش صدور مجوز و نظارت بر آن در حوزه موسیقی اعمال نظر كند البته در این دولت بنا به دستور وزیر محترم و در راستای مقررات زدایی بر مبنای قانون و تسهیل ارایه خدمات، تعداد مجوزهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تقلیل پیدا كرد و در موسیقی صرفا یك مجوز با عنوان انتشار آثار موسیقیایی تعریف شد كه آیین نامه آن هم تدوین و تقدیم شده است
مشاور برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی معاونت امورهنری در جواب به این سئوال كه آیا تدوین این اسناد می تواند از اعمال سلایق جلوگیری كند، گفت: ویژگی و امتیاز تدوین و اعمال قوانین این است كه اعمال سلیقه‌ها را به حداقل می‌رساند. مخصوصا اگر آیین‌نامه‌ها و مقررات به روش علمی و بر مبنای مسایل كاربردی و اجرایی تدوین شود.
تدوین هر سند الزامات خاص خود را دارد
در ادامه این گفت‌وگو، مویدی به این سوال كه آیا نوشتن سند برای موسیقی سخت است، پاسخ داد: هر كدام از اسنادی كه تدوین می‌شود طبیعتاً اقتضائات و الزامات خاص خودش را می‌طلبد. از یك سو توقعات و آرزوهای جامعه هنری و یك سو قوانین بالادستی و از یك سو اقتضائات اجرایی و اداری باید لحاظ شود تا سند قابلیت اجرا پیدا كند و نوشتن سند با توجه به محدودیت های پیش گفته و رعایت چارچوب علمی و قانونی تدوین سند كمی مشكل و تخصصی است.
وی درخصوص ضمانت اجرایی این سند نیز گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان نهاد قانون گذار در حوزه مدیریت فرهنگی كشور تقریباً هم پایه مجلس شورای اسلامی است. اگر نهادهای اجرایی مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی را اجرا نكردند قطعاً قابل پیگیری است مشاور برنامه ریزی و نظارت راهبردی معاونت امور هنری اضافه كرد: طبیعتاً ما یك سری قوانین و مقررات و الزاماتی داریم كه باید آن‌ها را رعایت كنیم. بنابراین قبل از هر چیز همه ما اعم از مدیران دولتی و هنرمندان و سایر ذینفعان باید از قانون تبعیت كنیم.
همچنین مجریان و قانون‌گذاران باید مسائل، مشكلات و آرزوهای اهالی هنر را احصا كنند و در چارچوب و قالب قانون، در مورد آن چاره اندیشی نمایند. و همچنین اقدامات مشخصی در جهت قانون و نیل به اهداف و چشم انداز مشخص تعریف شود كه در بازه زمانی مشخص توسط نهادها و سازمانهای متولی انجام شود. به نظر من، الآن فرصت خوبی است كه موسیقی در كشور تعیین تكلیف شود. بالأخره هر قانونی از بی قانونی بهتر است همانطور كه عرض كردم اعمال سلیقه ناشی از فقدان قانون مخصوصا در فضای فرهنگی كشور قبل از هرچیز جامعه هنری را متضرر خواهد ساخت . شما وقتی یك سند بالادستی داشته باشید هم هنرمندان تكلیف خودشان را می‌دانند و هم مدیران.
مویدی در پاسخ به این سوال كه آیا سند موسیقی می‌تواند جلوی موازی‌كاری نهادهای مختلف را بگیرد، توضیح داد: شورای عالی انقلاب فرهنگی سعی كرده ذینفعان این حوزه را در تدوین سند دخیل كند. ما اگر بتوانیم سند را بر مبنای واقعیت‌ها و مسائل موجود تدوین كنیم، طبیعتاً سند اجرایی‌تر می‌شود. برای تدوین یك سند راهبردی باید از كلی‌گویی پرهیز شود و مهم تر از همه منتج به اقدامات اولویت دار گردد. مویدی چند مساله كلان حوزه هنر را به عنوان نمونه مطرح كرد و گفت یكی از مسائلی كه ما داریم این است كه به تمام وجوه هنر در مدیریت كلان هنر توجه نمی‌شود. یكی از وجوه هنر، اقتصاد هنر است.
وی افزود: ما اگر بپذیریم كه صنایع خلاق فرهنگی و هنری سود آور است و سه درصد از GDP دنیا را به خود اختصاص داده و بپذیریم كه كشور ما به خاطر سابقه تاریخی غنی و سرمایه انسانی ارزنده دارای مزیت رقابتی حتی در عرصه اقتصادی است نمی توانیم به وجه اقتصادی هنر بی تفاوت باشیم و اگر بخواهیم از این ظرفیت استفاده بهینه كنیم باید نهادهای مجری و قانون گذار ریل گذاری كنند و تسهیلات فراهم نمایند نه این كه مختصر تسهیلات موجود مثل معافیت مالیاتی را هم به دلایل غیر كارشناسی منتفی كنند. مساله دیگری كه ما داریم این است كه نظام صنفی هنرمندان در كشور تعریف و قاعده مند نشده و همین باعث آشفتگی شده است. همه تابع یك قاعده نیستند و در واقع سه وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی، كشور، كار با روشهای متفاوت مجوز تاسیس انجمن صادر می كنند. كه مهمترین آن وزارت كار است كه مجوز صنف كارگری را به جامعه هنری می دهد بدون آن كه اقتضائات و شاخص های انجمن هنری در آن لحاظ شود. یا مساله دیگر تعدد نهادها و سازمان های سیاست گذار، مجری و پشتیبان در عرصه مدیریت فرهنگ و هنر بدون مرزبندی شفاف و مشخص است.
یكی دیگر از سوال‌هایی كه در این برنامه مطرح شد این بود كه آیا سند ملی موسیقی می‌تواند به اصل آموزش كه مهمترین بخش هر رشته هنری است پررنگ بپردازد كه مویدی این‌گونه پاسخ داد: یكی از مواردی كه ما در مسائل كلان فرهنگ كشور احصا كردیم، فراوانی مشكلات كیفی و كمی در فرآیند آموزش هنر در كشور و رفتار جزیره‌ای اجزای مختلف و دستگاه‌های گوناگون فعال در این عرصه است. برای آن نیز به یك سری راه‌حل رسیدیم كه ارایه خواهیم كرد.
مشاور برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی معاونت امور هنری در رابطه با دلیل طولانی شدن روند تصویب سند ملی موسیقی عنوان كرد: در جریان نیستم كه در سال های گذشته دقیقاً چه مراحلی برای تدوین سند موسیقی طی شده است، اما شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان متولی امر از تیرماه سال جاری این وظیفه را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان نهاد مسئول محول كرد كه در همان زمان هم دبیرخانه موقت تدوین اسناد ملی در معاونت هنری به مسئولیت اینجانب ایجاد شد اما روند تدوین سند تخصصی و فراگیر و اجرایی كه سالها ملاك عمل قرار گیرد و همچنین مراحل تصویب آن در اركان ابلاغ شده از جمله تیم تحقیق شامل كارشناسان و ذینفعان مطلع مورد تایید شورای عالی انقلاب فرهنگی و كمیته تخصصی تدوین سند با حضور نمایندگان سازمان های ذیربط از جمله دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، سازمان برنامه و بودجه، یك نفر صاحب نظر دانشگاهی یا حوزوی، و یك نفر فعال مردمی(سمن)، نماینده دستگاه های همكار كه طبق مصوبه تعیین دستگاه های متولی و همكار تدوین اسناد ملی در تدوین سند موسیقی همكاران، سازمان تبلیغات اسلامی و سازمان صدا و سیما است، زمان بر خواهد بود.
مویدی با بیان اینكه قوانین در نظام ولایت فقیه، مبتنی بر فقه اسلامی است، گفت: چهار نگاه در رابطه با موسیقی در فقه وجود دارد. دسته اول، فقهایی هستند كه برای تحقق غنا، ترجیع را كافی می‌دانند. دسته دوم، فقهایی هستند كه در تحقق غنا، طرب‌انگیزی را كافی می‌دانند و دسته سوم هم طرب و ترجیع را كافی دانسته‌اند. اما دسته چهارم، نه طرب و نه ترجیع را در تحقق غنا دخیل نمی دانند، ملاك اصلی و عنصر ذاتی غنا را بحث اضلال عن سبیل الله یعنی گمراهی از راه خدا می دانند این فتوا متعلق به مقام معظم رهبری است كه برای ما راهگشا و چراغ راه خواهد بود و هم ملاك قانونی و هم ملاك فقهی دارد و فصل الخطاب است.
وی در بخش پایانی این برنامه درباره زمان احتمالی تصویب سند ملی موسیقی گفت: تصویب سند ممكن است فرآیند طولانی‌تری داشته باشد ولی تمام تلاش ما این است كه طبق زمان‌بندی صورت گرفته، سند قبل از پایان دولت دوازدهم به نتیجه برسد و مراحل اولیه تصویب خودش را طی كند.
نگاهی به سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر
در سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر و در بخش غیر رقابتی 100 گروه موسیقی در حوزه موسیقی دستگاهی، نواحی، كلاسیك و تلفیقی از طریق فراخوان ثبت نام كردند كه در مرحله نخست 61 گروه انتخاب شدند و در نهایت 10 گروه برای اجرا به جدول جشنواره راه یافته اند.
با توجه به همه‌گیری ویروس كرونا و اضافه شدن بخش رقابتی، جدول برنامه‌ها نسبت به جشنواره های دوره‌های قبل تغییرات اجرایی دارد. بر اساس تقسیم‌بندی هیات انتخاب در هر بخش، 40 درصد گروه‌ها از بخش فراخوان و 60 درصد گروه‌ها با تایید هیات انتخاب به جشنواره دعوت شدند.
تجلیل از چهار هنرمند موسیقی كشورمان ملیحه سعیدی و احمد علی راغب، حسن ناهید و محمدرضا اسحاقی گرجی از جمله برنامه‌های جنبی این دوره از مهم ترین رویداد موسیقی كشورمان خواهد بود.
نگاهی به نشست‌های پژوهشی موسیقی در بخش جنبی سی و ششمین جشنواره بین المللی موسیقی فجر
در بخش جنبی سی و ششمین جشنواره بین المللی موسیقی فجر تا كنون سه نشست پژوهشی با عنوان های سیر تطور ترانه با سخنان حسن علیشیری و مجید افشاری در تاریخ 28 بهمن، و آسیب شناسی موسیقی پاپ در دو دهه گذشته با سخنان محمدرضا چراغعلی و پدرام كشتكار 29 بهمن، سیستم‌های آموزش نوین موسیقی درجهان با حضور نادر مشایخی و مونا طاهریان در تاریخ30 بهمن و تاریخ نگاری موسیقی و خطر روایت مسلط با حضور علیرضا میرعلی نقی پژوهشگر موسیقی و تاریخ‌نگار شهری در تاریخ اول اسفند از رادیو گفت وگو و سند ملی موسیقی و الزامات آن با حضور امین مویدی مشاور برنامه ریزی و نظارت راهبردی معاونت امور هنریوزارت ارشاد پخش شده است.
در ادامه این نشست‌ها قرار است امشب با موضوع «ژانربندی انواع موسیقی» با حضور احسان ذبیحی فر آهنگساز، نوازنده و مدرس دانشگاه و كارن كیهانی آهنگساز، نوازنده و مدرس دانشگاه به پایان برسد.
سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر كه از شامگاه 28 بهمن بصورت مجازی آغاز شده است فردا 4 اسفند طی مراسم ویژه ای به كار خود پایان خواهد داد.
