جامعه‌شناس و استاد دانشگاه هشدار داد: از سال 1420 بیش از 25 درصد جمعیت ایران سالمند خواهد شد.
شهلا كاظمی‌پور، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، در برنامه «به وقت گفت‌وگو» كه به مناسبت «روز جهانی سالمندان» و با موضوع «تلاش برای عبور از بحران جمعیتی» روی آنتن رفت، به تشریح ابعاد پدیده سالمندی جمعیت در ایران پرداخت.
این كارشناس جمعیت در ابتدای سخنانش با اشاره به جهانی بودن پدیده كاهش باروری اظهار داشت: در كشورهایی كه باروری كاهش پیدا می‌كند – ابتدا در اروپا، بعد آسیای جنوب شرقی – و الان بیشتر كشورهای در حال توسعه مثل ایران و تركیه، باروری كاهش پیدا می‌كند و به سمت سالمندی می‌روند. این منحصر به ایران نیست.
كاظمی‌پور با تحلیل ساختار سنی ایران توضیح داد: برای ایران، متولدین دهه 60 كه باروری بالا بود، الان در سنین 35 تا 45 هستند و به مرور مسن‌تر می‌شوند، رأس هرم جمعیت متورم و جمعیت به سمت سالمندی پیش می‌رود.
آستانه‌های سالمندی و جایگاه ایران
وی شاخص‌های ورود به فاز سالمندی را اینگونه برشمرد: هر كشور كه بیش از 7 درصد جمعیتش بالای 65 سال باشد وارد مرحله اول سالمندی شده است. ایران از سال 1400 وارد این مرحله (7 تا 14 درصد) شده است. مرحله دوم بین 14 تا 21 درصد و مرحله سوم بالای 21 درصد سالمند است.
این جامعه‌شناس افزود: كشورهایی مثل فرانسه، ژاپن، آلمان در مرحله سوم هستند. پیش‌بینی ایران نشان می‌دهد از حدود سال 1420 به بعد، بیش از 25 درصد جمعیت سالمند خواهد بود.
كاظمی‌پور با هشدار درباره رشد كمی سالمندان گفت: ما دو مسئله داریم: یكی باروری پایین آمده، دیگری سالمندانی كه در آینده زیاد می‌شوند. در سرشماری 1995 پنج میلیون سالمند داشتیم، در سال 1425 به 25 میلیون می‌رسیم؛ یعنی پنج برابر.» وی تأكید كرد: «افزایش باروری ممكن است درصد سالمندان را كمی كم كند، اما تعدادشان بالا می‌ماند. برای رفاه، سلامت، بازنشستگی باید از امروز برنامه داشت.
این استاد دانشگاه در نقد سیاست‌های فعلی اظهار داشت: سیاست‌های قانون جوانی جمعیت"خوب است، ولی بار مالی دارد و با كسری بودجه دولت، اجرای كاملش سخت است.
وی خاطرنشان كرد: حتی اگر كامل اجرا شود، 20 درصد اثر دارد؛ چون ریشه كاهش باروری فرهنگی و كیفی است.
كاظمی‌پور در رادیو گفت‌وگو با تأكید بر اینكه حل بحران تنها با پرداخت‌های مقطعی ممكن نیست، گفت: ابتدا باید روی فرهنگ كار كنیم، سپس امكانات فراهم شود. به لحاظ اقتصادی باید خانواده‌ها را پشتیبانی كرد.» وی امنیت را فراتر از پرداخت وام دانست و تصریح كرد: «جوان باید بداند 10 سال آینده قدرت خریدش افت نمی‌كند. امنیت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی شرط است.
این جامعه‌شناس در پایان با اشاره به نقش مهم فرهنگ عمومی هشدار داد: «در كلاس‌هایم همیشه می‌گویم هر جوان باید ازدواج و فرزند داشته باشد. ولی فرهنگ عمومی، رسانه و فیلم‌ها ترغیب می‌كنند به تأخیر ازدواج و فرزندآوری.
وی خاطرنشان كرد: گروه‌های مرجع و الگو باید ساخته شود؛ وقتی خلأ باشد جوان سراغ منابع غیرمعتبر می‌رود.
