یكی از موضوعات مهم و ضروری كه به نظر می‌رسد باید در بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای پیگیری شود، مسئله تأمین اعتبار برای سرمایه‌گذاری در تولید بازی‌های جدید است.
به گزارش قم پرس محمدحاجی میرزایی مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در برنامه «روی موج گفت‌وگو» رادیو گفت‌وگو، با اشاره به چالش‌های صنعت بازی‌های ویدئویی گفت: یكی از موضوعات مهم و ضروری كه به نظر می‌رسد باید در بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای پیگیری شود، مسئله تأمین اعتبار برای سرمایه‌گذاری در تولید بازی‌های جدید است. با وجود موفقیت برخی از بازی‌ها، همچنان شاهد كمبود بازی‌های جدید و تاثیرگذار در سال‌های اخیر، به‌ویژه پس از سال 1400 هستیم.
وی ادامه داد: بسیاری از بازی‌های موفق فعلی متعلق به دهه گذشته هستند و توسط استودیوهای بزرگ همچنان بهره‌برداری می‌شوند. این نشان می‌دهد كه نیاز به سرمایه‌گذاری جدی و هدایت منابع مالی در این حوزه وجود دارد؛ این اتفاق هم باید از سوی بخش خصوصی و هم توسط دولت صورت بگیرد.
بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای جزو لیست قانون دو درصدی از سود گمركی نیست
مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای گفت: برای عملیاتی كردن این موضوع، بررسی‌هایی درباره اعتبارات انجام شد و مشخص شد، قانونی تصویب شده كه بر اساس آن، دو درصد از سود گمركی واردات سخت‌افزارهای مرتبط با بازی‌های ویدیویی، مانند كنسول‌ها و سایر تجهیزات، باید به تولید بازی‌های ویدیویی اختصاص یابد. در این قانون، پنج دستگاه مشخص شده‌اند كه از این منافع بهره‌مند می‌شوند؛ اما متأسفانه بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای جزو این لیست نیست. تحقیقات نشان داده كه در ابتدا نام بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در این لیست قرار داشته، اما بعدها در تغییراتی در مجلس، نام بنیاد ملی بازی‌های یارانه‌ای از لیست حذف شده است.
وی افزود: ما تلاش كردیم با همكاری كمیسیون فرهنگی مجلس و سازمان برنامه‌ریزی، گامی جدی در حوزه بهبود روند تولید بازی‌های رایانه‌ای برداریم. در جلساتی كه ماه گذشته در سازمان برنامه و بودجه داشتیم، كمیسیونی تشكیل دادیم و یك كارگروه را با مشاركت پنج نهاد مرتبط راه‌اندازی كردیم. از این نهادها درخواست كردیم كه برنامه‌های خود را به شكل منسجم و هماهنگ ارائه كنند. همچنین به آن‌ها توصیه شد به جای پیروی از رویه سنتی و بعضاً ناكارآمد سفارش مستقیم تولید محصول كه اغلب منجر به عدم دستیابی به بازار می‌شود، به شیوه‌های علمی‌تر روی بیاورند و در تولید بازی سرمایه‌گذاری كنند.
حاجی‌میرزایی گفت: رویكرد پیشنهادی ما این است كه از مدل‌های سنتی، كه صرفاً مبتنی بر سفارش و اجرای قراردادی بود، فاصله بگیرند و در رویدادهای سرمایه‌گذاری، طرح‌ها را مشاهده كنند، با تیم‌های بازی‌سازی مصاحبه داشته باشند و شاخص‌های مختلفی مانند ریسك پروژه و طرح‌های كسب‌وكار را بررسی نمایند. به جای قراردادهای صرفاً سفارشی، آن‌ها می‌توانند در سود نهایی پروژه سهیم شوند تا انگیزه دوطرفه میان سرمایه‌گذار و تیم بازی‌سازی برای تكمیل و تجاری‌سازی بازی ایجاد شود.
وی ادامه داد: تلاش می‌كنیم در یك رویداد سرمایه‌گذاری كه ان‌شاءالله دی‌ماه برگزار خواهد شد، علاوه بر این نهادها از صندوق‌ها و سایر سرمایه‌گذاران فعال در این حوزه هم بهره ببریم تا امكان تحقق بهتر اهداف فراهم شود.
مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای گفت: هفته گذشته در جلسه كمیسیون بازی‌سازان حضور داشتم و دیدگاه تخصصی اعضای كمیسیون در این زمینه مطرح شد. نظر اصلی این بود كه اگر مشوق‌های مناسبی در كشور فراهم شود، مشابه آنچه در سایر حوزه‌های فرهنگی وجود دارد، سرمایه‌گذاری خصوصی به سمت صنعت بازی‌سازی جذب خواهد شد. با توجه به محدودیت نقدینگی در كشور، دولت یا حاكمیت كه خود امكان تخصیص بودجه كافی برای این امر را ندارد، می‌تواند همانند بسیاری از كشورهای همسایه از سیاست مشوق‌ها استفاده كند.
تلاش برای حضور صنعت بازی در جدول معافیت مالیاتی
وی افزود: یكی از نمونه‌های قابل اجرا، معافیت مالیاتی برای تولیدكنندگان فرهنگی است؛ موضوعی كه در قوانین فعلی وجود دارد و شامل كتاب، فیلم، موسیقی و موارد مشابه می‌شود. این قوانین زمانی تصویب شدند كه صنعت بازی‌های ویدیویی هنوز شكل نگرفته بود. تلاش ما این است تا با حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تولید و نشر بازی‌های داخلی را در جدول مشاغل معاف از مالیات قرار دهیم، حداقل به صورت موقت، تا به‌عنوان یك مشوق تاثیرگذار در رونق این حوزه عمل كند. این اقدام می‌تواند به پیشرفت قابل توجهی منجر شود.
حاجی‌میرزایی گفت: طی یكی دو سال اخیر شاهد برگزاری رویدادهایی برای جذب سرمایه‌گذاری بوده‌ایم. اما یكی از مشكلات اساسی، رها كردن تیم‌های بازی‌سازی از سوی شركت‌های سرمایه‌گذار در میانه راه است. چنین اقداماتی باعث تعطیلی بسیاری از این تیم‌ها شده و روند رشد صنعت بازی‌سازی را با چالش جدی مواجه كرده است.
وی افزود: ما اخیراً یك آسیب‌شناسی انجام دادیم تا متوجه شویم دلیل توقف برخی بازی‌ها و پروژه‌ها در اواسط مسیر چیست و چرا بازی‌سازان و سرمایه‌گذاران به توافق نمی‌رسند. در نهایت به دو نكته كلیدی رسیدیم. یكی از مشكلات این بود كه بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در جایگاه سرمایه‌گذار قرار می‌گرفت، سهام می‌گرفت و سرمایه‌گذاری می‌كرد و به نوعی تبدیل به رقیب سرمایه‌گذاران و حتی بخشی از صنعت بازی می‌شد. این وضعیت باعث ایجاد نابرابری در رقابت می‌شد؛ چراكه بنیاد هم در نقش نهاد نظارتی فعالیت می‌كرد و هم وارد عرصه تصدی‌گری می‌شد. برخی صندوق‌ها نیز به دلیل عدم احساس زمین رقابتی بی‌طرف، وارد این حوزه نمی‌شدند.
مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای گفت: مشكل دیگر مربوط به شتاب‌زدگی در اعلام اطلاعات بود. گاهی وقتی مسئولیت بر عهده ما بوده عجله داشتیم تا ارقام بزرگ را مطرح كنیم و به افراد بگوییم كه برای سرمایه‌گذاری واجد شرایط هستند، در حالی كه هنوز قرارداد مناسبی منعقد نشده بود، سرمایه‌گذار تعهدات خود را انجام نداده بود یا تیم بازی‌ساز همچنان با ایرادات طرح اولیه خود مواجه بود. این شتاب در برخی موارد موجب شده كه بازی‌سازان بر اساس اطلاعات اعلام شده برنامه‌ریزی كنند، اما پس از عدم تحقق منابع سرمایه‌گذاری، دچار مشكلات جدی شوند.
وی ادامه داد: امسال تلاش كردیم مدل قراردادهای سرمایه‌گذاری را با همكاری صندوق صنایع خلاق و صندوق نوآوری و شكوفایی معاونت علمی اصلاح كنیم و به یك مدل یكپارچه دست یابیم. در این مدل جدید، بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای دیگر هیچ نقشی به عنوان شریك یا سرمایه‌گذار نخواهد داشت. این اقدام به ما امكان می‌دهد تا به عنوان یك ناظر بی‌طرف عمل كنیم؛ نظارتی بر كل فرآیند قراردادهای سرمایه‌گذاری تا زمانی كه پول‌ها تزریق شوند، محصول نهایی تولید و عرضه شود، و فرایندها شفاف‌تر و منسجم‌تر اجرا شوند.
حاجی‌میرزایی گفت: سرمایه‌گذاری تفاوتش با روش سفارش‌محور این است كه به ادامه‌دار بودن آن تعهد صد درصدی وجود ندارد، مگر اینكه بازی‌ساز بتواند به تعهدات خود عمل كند. سرمایه‌گذاری به صورت مرحله‌ای انجام می‌شود و در هر مرحله باید مجموعه‌ای از شاخص‌ها توسط بازی‌ساز تكمیل شود تا سرمایه‌گذار وارد مرحله بعد شود. این شاخص‌ها باید عینی باشند، نه سلیقه‌ای، و قراردادها هم به شكلی منصفانه تنظیم شوند. این قراردادها در سامانه شفافیت منتشر خواهند شد تا تمام فعالان صنعت مطلع باشند كه براساس چه نوع قرارداد، شاخص‌ها و فرمول‌هایی نظارت صورت می‌گیرد.
ضرورت اعلام شفافیت قراردادها و شاخص‌ها
وی افزود: در مذاكرات جاری با صندوق‌ها یا نهادهای خصوصی و دولتی تأكید كرده‌ایم كه شرط حضور در این رویداد و مشاركت، اعلام شفافیت قراردادها و شاخص‌ها است. ما نقش ناظر را ایفا خواهیم كرد. در گذشته بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای گاهی درخواست درصدی به‌عنوان حق نظارت داشت اما امروزه با توجه به بودجه‌ای كه از كشور دریافت می‌شود، ضرورتی ندارد چنین حق‌الزحمه‌ای گرفته شود. امیدواریم این تغییرات كوچك موجب شود سرمایه‌گذاری‌ها هر چند ممكن است به اعداد نجومی نرسد، اما واقعی بوده و افراد بتوانند روی آن حساب كنند.
مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای گفت: یك مدیر با نیت خیر ممكن است احساس كند كه حضور شعارهای فرهنگی در بازی‌ها ضروری است. بر این اساس، محصولی تولید می‌شود كه بیشتر برای جلب رضایت مدیر طراحی شده تا كاربران. اما این محصولات معمولاً فاكتورهای لذت‌بخش و هیجان‌انگیز ضروری برای بازی را ندارند و در نهایت برای كاربران جذابیت كافی نخواهند داشت.
وی افزود: ما به سازمان‌ها و نهادها توصیه جدی داریم كه توجه بیشتری به روند تولید بازی‌ها داشته باشند. از لحاظ قانونی امسال نمی‌توانیم آن‌ها را به این كار ملزم كنیم، اما امیدواریم قوانین آینده ما را در اجرای این اهداف یاری دهند. نكته تأسف‌آور این است كه امسال به عنوان سال «سرمایه‌گذاری برای تولید» نامگذاری شده بود، اما كمتر به این مفهوم به‌صورت جدی پرداخته شده است. چنین تدبیری توسط مقامات عالی كشور نشان از بلوغ در تصمیم‌گیری دارد، چراكه تمركز بر سرمایه‌گذاری نه صرفاً تولید، می‌تواند زیرساخت‌های پایدارتری ایجاد كند.
حاجی‌میرزایی گفت: سرمایه‌گذاری به معنای تخصیص منابع مالی به صندوقی تخصصی است كه وظیفه رسیدگی به این چرخه را بر عهده دارد. این صندوق‌ها باید ضمن در نظر گرفتن اهداف فرهنگی، تمام مراحل از تولید تا تبلیغات و به‌روزرسانی‌ها را مدیریت كنند. بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای نیز به‌عنوان متولی، می‌تواند نظارت كلی بر عملكرد این صندوق‌ها داشته باشد. البته نقش ما باید به عنوان راهبر باشد، نه تصمیم‌گیر اصلی. صندوق‌ها باید استقلال عمل داشته باشند تا بتوانند انتخاب و سرمایه‌گذاری مناسب را انجام دهند. ما در این مسیر تلاش می‌كنیم تا حقوق بازی‌سازان آسیب نبیند.
وی افزود: برای حمایت بهتر، بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای باید در جایگاهی بی‌طرف قرار گیرد، بدون داشتن سهم یا منافع شخصی در این صندوق‌ها، تا بتواند از دیدگاه یاری‌دهنده وارد عمل شود و وكیل مدافع بازی‌سازان باشد. زیرا سیستم‌های مالی در كشور ما پیچیدگی‌های فراوانی دارند و بازی‌سازان، به‌ویژه افراد با تجربه كمتر، ممكن است دچار سردرگمی شوند یا حتی دچار زیان شوند از طرف دیگر بیشتر بازی‌سازان مستقل دانش حقوقی یا مالی كافی ندارند. ما خود را موظف می‌دانیم تا از طریق مشاوره و راهنمایی به آن‌ها كمك كنیم.
