عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم توان‌بخشی گفت: یكی از مهم‌ترین چالش‌های فعلی، ناتوانی عموم مردم در تفكیك روانشناس واقعی از روانشناس‌نماها است.
شفاآنلاین » عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم توان‌بخشی، ابتدا به اختلالات و آسیب‌های روانی اشاره كرد و گفت: بر اساس جدیدترین برآوردهای ملی، به طور حدودی 20 درصد از جمعیت كشور به اختلالات و آسیب‌های روانی مبتلا هستند، این یعنی اگر جمعیت ایران حدود 85 میلیون نفری باشد، نزدیك به 17 میلیون نفر به خدمات روانشناسی و مشاوره نیاز جدی دارند؛ با این حال تعداد روانشناسان و مشاوران عضو سازمان نظام روانشناسی و مشاوره حدود 80 هزار نفر است كه همه آن‌ها نیز پروانه فعالیت رسمی ندارند.
به گزارش شفاآنلاین سیامك طهماسبی،ادامه داد: این نسبت نشان می‌دهد هر روانشناس به طور متوسط باید به 200 نفر خدمات روانشناسی ارائه كند، كه از نظر عملی و حرفه‌ای امكان‌پذیر نیست. كمبود شدید نیروهای متخصص، زمینه را برای سوءاستفاده برخی افراد فاقد صلاحیت فراهم كرده كه خود را به اشتباه پاسخگوی این نیازهای حیاتی معرفی می‌كنند.
طهماسبی اذعان كرد: راهكار اصلی برای پاسخگویی به این بحران، توسعه آموزش و تربیت روانشناسان و مشاوران تحت نظارت مراكز معتبر است. دانشگاه‌های معتبر باید ظرفیت پذیرش دانشجو در رشته‌های روانشناسی و مشاوره را افزایش دهند و كیفیت آموزش‌ها را ارتقا دهند تا نیروهای متخصص و با تجربه بیشتری تربیت شوند.
وی افزود: همچنین، سازمان نظام روانشناسی و مشاوره با ارائه سامانه‌ای آنلاین به آدرس pcoiran.ir امكان استعلام پروانه فعالیت روانشناسان و مشاوران را فراهم كرده است. این سامانه به مردم كمك می‌كند تا از داشتن پروانه رسمی افراد مطمئن شوند. با این حال، داشتن پروانه تنها حداقل شرط برای ارائه خدمات مشاوره است و تضمین‌كننده كیفیت یا تجربه كافی نیست.
عضو هیئت علمی دانشگاه توان‌بخشی اذعان كرد: علاوه بر نظارت‌های انتظامی، باید به بهبود آموزش، ارتقای كیفیت خدمات و افزایش ظرفیت‌های حرفه‌ای توجه ویژه شود تا نیاز روزافزون جامعه به خدمات روانشناسی به شیوه‌ای صحیح و مؤثر تأمین گردد. این موضوع اهمیت بالایی در سلامت روانی جامعه و پیشگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی دارد؛ اگر بخواهید اطلاعات بیشتر درباره وضعیت روانشناسان، شرایط پروانه‌ها و مشاوره‌های معتبر داشته باشید، مراجعه به سایت سازمان نظام روانشناسی و مشاوره و استعلام آنلاین توصیه می‌شود.
هشدار درباره فعالیت روانشناس‌نماها در فضای مجازی
طهماسبی در ادامه گفت: برخی از این افراد ممكن است در ظاهر و در كوتاه‌مدت، تسكینی برای مخاطبان خود ایجاد كنند، اما فعالیت آن‌ها بدون دانش علمی و تخصصی، نه‌تنها كمكی به درمان نمی‌كند، بلكه ممكن است منجر به تشخیص‌های نادرست، درمان‌های غیر علمی و حتی بروز آسیب‌های جبران‌ناپذیر شود.
وی تصریح كرد: برای درك عمق فاجعه، كافی است تصور كنید فردی با علائم ساده‌ای چون تب به پزشك مراجعه كند و اشتباهاً تحت جراحی مغز قرار گیرد؛ یا برعكس، تومور مغزی به اشتباه، یك تب ساده تشخیص داده شود. چنین اشتباهاتی در حوزه روانشناسی نیز رایج است؛ با این تفاوت كه عوارض آن‌ها اغلب با تأخیر بروز می‌كند و ممكن است سال‌ها بعد سلامت روان فرد را به شدت تحت‌تأثیر قرار دهد.
عضو هیئت علمی دانشگاه توان‌بخشی متذكر شد: به عنوان نمونه، زوجی كه به‌دلیل اختلاف با خانواده‌های خود به فردی غیرمتخصص مراجعه می‌كنند، ممكن است با توصیه به جدایی، بدون بررسی دقیق و ارائه راهكارهای اصولی، زندگی مشترك خود را پایان دهند. این در حالی است كه بسیاری از این اختلافات با مشاوره علمی و آموزش قابل حل هستند یا در حوزه ترك اعتیاد، تجویز یك داروی گیاهی توسط فرد فاقد صلاحیت، نه‌تنها كمكی نمی‌كند بلكه منجر به بی‌اعتمادی نسبت به درمان و افزایش مقاومت بیمار در برابر درمان‌های تخصصی می‌شود.
مرز باریك بین مشاور متخصص و روانشناس‌نما
طهماسبی مطرح كرد: یكی از مهم‌ترین چالش‌های فعلی، ناتوانی عموم مردم در تفكیك روانشناس واقعی از روانشناس‌نماها است، افرادی كه با ظاهر آراسته، بیان جذاب، استفاده از اشعار و جملات فلسفی در فضای مجازی، خود را متخصص جلوه می‌دهند، اما در عمل هیچ‌گونه مدرك، پروانه یا آموزش تخصصی ندارند.
عضو هیئت علمی دانشگاه توان‌بخشی خاطر نشان كرد: با افزایش زمان استفاده از فضای مجازی، به‌ویژه در میان كودكان و نوجوانان كه طبق برخی تحقیقات به بیش از 7 ساعت در روز می‌رسد، تأثیر این افراد بر ذهن و تصمیم‌گیری مخاطبان، بیش از پیش خطرناك شده است.
