مدرس دانشگاه در حوزه مدیریت گردشگری با اشاره به جایگاه تاریخی و فرهنگی شب یلدا، این آیین را فرصتی برای تقویت ارتباطات خانوادگی و بازاندیشی در میراث فرهنگی ایرانی دانست و تأكید كرد كه یلدا میتواند بهانهای برای غلبه بر تنهایی عصر مدرن و بازگشت به ریشههای فرهنگی باشد.
به گزارش خبرگزاری آنا، لیلا باباخانی، نویسنده و مدرس دانشگاه در حوزه مدیریت گردشگری، در مصاحبه با برنامه «فرهنگسرای گفتوگو» به بررسی ابعاد فرهنگی و اجتماعی شب یلدا پرداخت و با اشاره به اهمیت ارتباطات خانوادگی گفت: گردشگری و ارتباط میان فرهنگها از خانواده آغاز میشود. وقتی بتوانیم ارتباط خوبی با خود، خانواده و همسایگان برقرار كنیم، قطعاً میتوانیم با ملتهای دیگر نیز تعامل سازنده داشته باشیم.
باباخانی با اشاره به پیشینه تاریخی ارتباطات ایرانیان افزود: ما حدود شش هزار سال سند مكتوب داریم و روایتها حتی از پنجاه هزار سال سابقه زندگی مدنی در فلات مركزی ایران حكایت میكنند. تاریخنگار یونانی هرودوت نیز در معرفی ایرانیان سه محور را برجسته كرده است: باورمندی به آیینها، جایگاه و شأنیت فرهنگی از پوشش تا خوراك و زبان، و مهماننوازی و آغوش باز برای پذیرایی.
وی در ادامه با تمركز بر نهاد خانواده گفت: امروز فضای مجازی انزوا را برای همه مردم جهان به ارمغان آورده است. بسیاری از افراد صادقانهترین جملهشان این است كه تنها هستند. این تنهایی با عقبه تاریخی ما یك دوراهی سخت ایجاد كرده است. بهانههایی مانند شب یلدا یا اعیاد ملی و مذهبی فرصتی برای صلهرحم و كنار هم بودن فراهم میكنند.
این كارشناس گردشگری سه دغدغه اساسی عصر حاضر را چنین برشمرد: نخست، پیچیدگیهای روزافزون زندگی كه درك آن دشوار شده است؛ دوم، تنهایی انسان مدرن با وجود رسانهها و ارتباطات جهانی؛ و سوم، سلامت جسم و جان كه با آلودگیها و تغییرات محیطی درگیر است. یلدا بهترین فرصت است تا خانوادهها دور هم جمع شوند، دستاوردهای یك سال خود را مرور كنند و انگیزهای تازه برای سال آینده بیابند.
باباخانی فلسفه یلدا را پیروزی نور بر تاریكی دانست و گفت: انسان آمده تا بر تاریكیهای عصر امروز پیروز شود. یلدا یادآور تولد خورشید است و ما باید قدر ثانیههای زندگی را بدانیم. رشد در دل تاریكی اتفاق میافتد و جشن یلدا نماد تولد خورشید و امید به آینده روشن است.
وی با اشاره به تفاوتهای فرهنگی اقوام ایرانی در برگزاری یلدا افزود: از آذریها تا كردها، از سیستان و بلوچستان تا شمال ایران، هر قوم روایت خاص خود را دارد. برخی تنها با خانواده جشن میگیرند و برخی تا 48 ساعت بدون توقف به جشن میپردازند. این تنوع فرهنگی نشاندهنده غنای میراث ایرانی است.
باباخانی همچنین به ارتباط یلدا با آیینهای جهانی اشاره كرد و گفت: كریسمس سه روز پس از یلدا برگزار میشود و هر دو جشن نماد پیروزی نور بر تاریكی هستند. بسیاری از نمادهای كریسمس، مانند درخت و تزئینات قرمز، ریشه در آیینهای یلدای ایرانی دارند. این اقتباس فرهنگی نشان میدهد كه یلدا توانسته الهامبخش آیینهای جهانی باشد
وی در پایان تأكید كرد: «یلدا تنها انار و هندوانه نیست؛ فرصتی است برای بازاندیشی در فرهنگ نیاكان و افزودن تجربههای جدید به این میراث. هر ایرانی باید به یلدای خود چیزی اضافه كند تا برای آیندگان باقی بماند. این پرسش مهم است كه ما به یلدای امسال چه میافزاییم تا سال آینده گفتگویی پربارتر داشته باشیم.