خبرگزاری دفاع مقدس: نقش هفده شهریور در تبدیل نهضت اسلامی به انقلاب و سقوط رژیم شاهنشاهی

به گزارش گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس، «جواد منصوری» كارشناس تاریخ معاصر در مصاحبه تلفنی با برنامه «روی موج گفت‌و‌گو» رادیو گفت‌و‌گو به تحلیل رویداد‌های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی و نقش محوری هفده شهریور در این فرآیند پرداخت و با اشاره به تفاوت‌های سال 1357 با سال 1342، اظهار داشت: نسل جدید با آگاهی‌های بالاتر و تجربه یك سال مبارزه، ماهیت رژیم شاه را بهتر درك كرده و به سمت انقلاب گرایش یافتند.

منصوری در ابتدای سخنان خود به وقایع هفده شهریور اشاره كرد و گفت: در آن روز، رژیم شاه با اعلام حكومت نظامی تلاش كرد تا مردم را از حضور در خیابان‌ها بازدارد، اما این اقدام بی‌اثر بود. درگیری‌ها منجر به كشتار تعداد قابل توجهی از مردم شد، اما این خشونت نه تنها مردم را متوقف نكرد، بلكه عزم آنها را برای ادامه مبارزه جزم‌تر كرد.

وی افزود: هفده شهریور یك جهش بزرگ در جریان حركت مردمی بود. بعد از این رویداد، مردم نه تنها شعار مرگ بر شاه را سر دادند، بلكه مطالبه اصلی آنها تبدیل به براندازی كامل رژیم شد. این روز، نقطه عطفی بود كه نهضت اسلامی را به انقلاب اسلامی تبدیل كرد.

منصوری به واكنش شاه پس از هفده شهریور نیز اشاره كرد و گفت: شاه در چهارده آبان 1357 در یك سخنرانی، به اشتباهات خود اعتراف كرد و قول داد كه از آن به بعد قانون را رعایت كند و سیاست مستقل ملی داشته باشد. اما مردم این وعده‌ها را نپذیرفتند و بر رفتن شاه از كشور تأكید كردند.

كارشناس برنامه «روی موج گفت‌و‌گو» همچنین به تفاوت‌های سال 1357 با سال 1342 پرداخت و گفت: در سال 1342، مردم هنوز به ماهیت رژیم به طور كامل پی نبرده بودند و مبارزه عمدتاً محدود به برخی گروه‌های سیاسی بود. اما در سال 1357، نسل جدید با آگاهی‌های بالاتر و تجربه یك سال مبارزه، به این نتیجه رسیدند كه رژیم شاه قابل اصلاح نیست و باید برانداخته شود.

وی افزود: هفده شهریور نشان داد كه مردم ایران نه تنها از نظر كمّی، بلكه از نظر كیفی نیز رشد كرده بودند. آنها دیگر حاضر نبودند تحت سلطه رژیمی قرار گیرند كه وابسته به بیگانگان و فاسد بود. این آگاهی جمعی بود كه انقلاب را به پیروزی رساند.

منصوری در بخش دیگری از سخنان خود به نقش گروه‌های سیاسی در آن دوران اشاره كرد و گفت: برخی گروه‌ها پس از هفده شهریور معتقد بودند كه مبارزه مسلحانه راه حل است، اما مردم نشان دادند كه مبارزه مسالمت‌آمیز و حضور گسترده در خیابان‌ها می‌تواند رژیم را به زانو درآورد.

وی تأكید كرد: هفده شهریور نه تنها یك رویداد تاریخی، بلكه یك نماد از اراده ملت ایران بود. این روز نشان داد كه هیچ قدرتی نمی‌تواند در برابر اراده جمعی مردم ایستادگی كند. انقلاب اسلامی ایران نتیجه همین اراده و پایداری بود.

منصوری با تأكید بر اهمیت حفظ ارزش‌های انقلاب اسلامی، گفت: ما باید یاد و خاطره شهدای هفده شهریور و همه كسانی كه در راه پیروزی انقلاب جان باختند را گرامی بداریم و اجازه ندهیم كه دستاورد‌های انقلاب فراموش شود.